Papież zwrócił uwagę na trwające ciągle nierówności społeczne, gdzie niewielu bardzo się bogaci, a wielu jest coraz bardziej biednych, wykorzystywanych i marginalizowanych. Pojawia się także coraz więcej nowych form niewolnictwa, które prowadzą do tego, że biednych widzimy na wysypiskach, gdzie zbierają pozostałości z tego, co innym zbywa. Planuje się także realizowanie tzw. wrogiej architektury, która ma doprowadzić do pozbycia się biednych z miejsc, gdzie jeszcze przebywają.
„Można wznosić wiele murów i zastawiać wejścia, aby stworzyć iluzoryczne poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu własnych bogactw, ze szkodą dla tych, którzy zostali na zewnątrz – czytamy w papieskim przesłaniu. – Nie będzie to jednak stan trwający wiecznie. «Dzień Pana», jak to opisują prorocy (por. Am 5,18; Iz 2-5; Jl 1-3), zniszczy bariery stworzone między narodami i zastąpi wyniosłość niewielu solidarnością licznych. Sytuacja życia na marginesie, w której znajdują się miliony osób, nie może trwać długo. Ich krzyk staje się coraz mocniejszy i słychać go już na całej ziemi”.
W tym kontekście Franciszek podkreślił, że ludzie biedni to ci, którzy ufają Panu i mają pewność, że On nigdy ich nie opuści. Bóg staje się miejscem ucieczki dla biednych i przychodzi im z pomocą. To z nimi utożsamia się Jezus mówiąc: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt, 25,40). Ich także czyni bohaterami pierwszego błogosławieństwa, kiedy stwierdza: „Błogosławieni jesteście wy, ubodzy” (Łk 6,20), gdyż oni spełniają warunek, dzięki któremu można wejść do Królestwa niebieskiego.
W przesłaniu na III Światowy Dzień Ubogich Papież przypomniał, że Pan Jezus swoim uczniom powierzył odpowiedzialność za dawanie nadziei ubogim i przywracanie im ufności. Również na wzór Jezusa winni utożsamiać się z biednymi, bo ucieczka od tego jest równoznaczna z zafałszowaniem Ewangelii i rozmywaniem objawienia.
Jako przykład człowieka oddanego najbardziej potrzebującym Franciszek wskazał na zmarłego niedawno „wielkiego apostoła ubogich” – Jeana Vaniera, który otworzył nowe drogi do dzielenia z nimi życia. To jego przykład pokazuje, że wołanie ubogich zostało wysłuchane i obudziło nadzieję poprzez konkretne znaki miłości.
Papież zachęcił, aby zbliżający się Dzień Ubogich był okazją do zmiany mentalności, która pozwoli odkryć to, co istotne i nadać treść i skuteczność w głoszeniu Królestwa niebieskiego. Podkreślił, że aby przywrócić nadzieję czasami wystarczy zatrzymać się, uśmiechnąć, posłuchać, powiedzieć przyjacielskie słowo. Biedni bowiem potrzebują naszych rąk, serc, naszej obecności. To wierzący winni zanieść im Boga, Jego miłość, która dzięki nim staje się widzialna.